Bazylia pospolita wzięła swoją nazwę od greckiego słowa basileu, czyli król. Przyglądając się jej walorom smakowym oraz właściwościom zdrowotnym nie ma wątpliwości, że zasługuje na taką nazwę. Choć kojarzona jest przede wszystkim z kuchnią włoską to warto, aby znalazła się na naszych polskich talerzach.
Bazylia jako roślina doceniana od wieków
Bazylia jako roślina uprawna i lecznicza znana jest już od tysięcy lat. Przypuszcza się, że pojawiła się już w czasach starożytnego Egiptu. Dowodem na to mają być wianki z bazylii, które znaleziono na terenie tamtejszych piramid. Z kolei w starożytnym Rzymie traktowana była jako amulet służący do odstraszania bestii. W Polsce pojawiła się około XVI wieku i do dziś cieszy się dużą popularnością, zarówno jako roślina wykorzystywana w kuchni, jak i w ziołolecznictwie.
Jakie składniki kryją w sobie liście bazylii?
Bazylia to krzew osiągający niewielkie rozmiary. W kuchni wykorzystuje się zarówno świeże , jak i sproszkowane liście bazylii w formie przyprawy. Do celów leczniczych stosuje się ziele bazylii, ścinane podczas kwitnienia, a następnie suszone. Ziele bazylii zawiera olejek eteryczny (tzw. bazyliowy), który ma lekko żółtawą barwę i bardzo charakterystyczny, korzenno-kwiatowy aromat. W skład ziela bazylii wchodzą składniki, takie jak:
– flawonoidy,
– substancje gorzkie,
– witaminy,
– składniki mineralne,
– substancje gorzkie,
– garbniki,
– kwas trionowy,
– terpinen,
– limonen,
– karotenoidy
– cyneol.
Biorąc pod uwagę mnogość składników, nie ma nic dziwnego w tym, że bazylia posiada liczne właściwości zdrowotne.
Jakie właściwości zdrowotne mają poszczególne składniki?
Liście bazylii mogą być nie tylko doskonałym dodatkiem smakowym i/lub dekoracyjnym do naszych potraw. Warto wiedzieć, jakie właściwości zdrowotne wykazują poszczególne składniki bazylii.
Karotenoidy
Karotenoidy to grupa związków należących do barwników roślinnych. Odpowiedzialne są za żółty, pomarańczowy, czerwony lub zielony kolor roślin. Na tym jednak nie kończą się ich właściwości. Karotenoidy zaliczane są do antyoksydantów. Oznacza to, że chronią nasz organizm przed nadmierną ilością wolnych rodników. W dzisiejszych czasach jest to powszechny problem, ponieważ czynniki, takie jak stres, niewłaściwa dieta, palenie papierosów, spożywanie alkoholu czy zanieczyszczenie powietrza sprzyjają ich powstawaniu. Pomimo tego, że wolne rodniki są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu (m.in. przekazywania sygnałów między komórkami) to ich nadmiar może być bardzo szkodliwy. Stres oksydacyjny związany ze zbyt dużą ilością wolnych rodników, może prowadzić do rozwoju nowotworów, chorób układu krążenia czy chorób neurodegeneracyjnych. Dlatego tak ważne jest włączenie do diety produktów, które stanowią źródło antyoksydantów. Jednym z nich jest bazylia.
Polifenole
Polifenole to grupa związków, które naturalnie występują w ziarnach, korzeniach, korze, a także liściach wielu roślin. Podobnie jak opisywane wyżej karotenoidy, wykazują silne właściwości antyoksydacyjne. W związku z tym, spożywanie produktów bogatych w polifenole jest bardzo ważne z punktu widzenia profilaktyki i leczenia wielu chorób cywilizacyjnych. Oprócz tych, które zostały wymienione wcześniej, warto wspomnieć również o ich zastosowaniu w profilaktyce i leczeniu cukrzycy typu drugiego. Jest to choroba, której etiologia ma mocny związek z naszym stylem życia. Jeszcze dziewięć lat temu, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podała, że choruje na nią około 350 milionów ludzi na świecie. W przebiegu cukrzycy obserwuje się nadprodukcję wolnych rodników. Ich nadmiar sprzyja rozwojowi choroby, a także zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań cukrzycowych. W związku z tym, polifenole jako związki o silnych właściwościach antyoksydacyjnych znajdują zastosowanie w leczeniu tej coraz częściej diagnozowanej choroby.
Składniki mineralne
Bazylia zawiera również pewne ilości ważnych składników mineralnych. Są to przede wszystkim pierwiastki, takie jak żelazo, miedź i cynk. Pierwszy z nich jest niezbędny do syntezy hemoglobiny, czyli czerwonego barwnika krwi odpowiedzialnego za transport tlenu do komórek. Dzięki niemu mogą one sprawnie funkcjonować. W momencie, gdy brakuje nam żelaza możemy czuć się osłabieni i zdekoncentrowani. Niedobór żelaza prowadzi do rozwoju niedokrwistości, która objawia się, m.in. bladością skóry, zawrotami głowy, nadmiernym zmęczeniem i sennością czy problemami z koncentracją. Innym składnikiem mineralnym występującym w bazylii jest cynk. Odpowiada on za prawidłowe funkcjonowanie naszego układu odpornościowego. Dlatego dodatek bazylii do potraw może być jednym z kroków podejmowanych w celu wzmocnienia naszej odporności. Warto wspomnieć, że cynk podobnie jak polifenole i karotenoidy pomaga walczyć ze szkodliwym nadmiarem wolnych rodników.
Inne właściwości zdrowotne bazylii
Ze względu na występujące w niej składniki, bazylia posiada również szereg innych cennych właściwości. Ze względu na swój intensywny smak i aromat, pobudza wydzielanie soków trawiennych. Dzięki temu może być wykorzystywana w przypadku zmniejszenia apetytu. Wykazuje również działanie rozkurczające, uspokajające i relaksujące. Związki zawarte w bazylii mają również pozytywny wpływ na naszą skórę. Jak więc sami widzimy, bazylia to nie tylko smakowy i dekoracyjny dodatek do naszych potraw. To przede wszystkim roślina, która skrywa w sobie wiele składników o cennych właściwościach prozdrowotnych.
Spodobał Ci się ten wpis? Podziel się nim
