Zastosowanie roślin w cukrzycy i zespole metabolicznym

Cukrzyca

Rozwój cukrzycy wiąże się z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów, białek, tłuszczów oraz zwiększonym stężeniem glukozy we krwi (hiperglikemią).
Wyróżniamy cztery typy cukrzycy: cukrzycę typu 1 (autoimmunologiczną, idiopatyczną), cukrzycę typu 2 (środowiskową, o podłożu genetycznym), cukrzycę ciężarnych i inne specyficzne typy cukrzycy. Niezależnie od typu, nieleczona choroba będzie sprzyjała rozwojowi zmian patologicznych narządów, głównie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. Należy pamiętać, że cukrzyca często jest jednym z elementów zespołu metabolicznego.
Najczęstsza postać cukrzycy to typu 2. Rozwija się powoli i u większości jest skutkiem nadwagi. Ważna i bardzo skuteczna, zwłaszcza w początkowym okresie choroby jest modyfikacja stylu życia. W celu uniknięcia niekorzystnych konsekwencji niekontrolowanej cukrzycy, ważne jest prawidłowe leczenie. Podstawą terapii cukrzycy poza lekami jest dieta o niskim indeksie glikemicznym. W artykule skupiłąm się na produktach roślinnych, które wykazują korzystne działanie we wsparciu leczenia cukrzycy.

Dieta w cukrzycy typu 2

Ogromne znaczenie we wsparciu leczenia cukrzycy stanowi dieta. Należy kontrolować kaloryczność swojej diety. W przypadku nadwagi należy wprowadzić deficyt energetyczny. Główne źródło węglowodanów powinny stanowić produkty o niskim indeksie glikemicznym. Należy zwiększyć w diecie udział warzyw i owoców, które są dobrym źródłem błonnika pokarmowego i składników o działaniu antyoksydacyjnym. W diecie powinny się znaleźć minimum 4 porcje warzyw. Warto ograniczyć spożycie czerwonego mięsa, tłuszczów zwierzęcych, soli, słodyczy i alkoholu i dbać o podaż wody.

Fitoterapia

Obecnie fitoterapia jest głównie wykorzystywana w terapii cukrzycy typu 2. Prawdopodobne mechanizmy działania ziół i zawartych w nich związków roślinnych to:
– wpływ na zwiększenie wydzielania insuliny (z komórek β wysp Langerhansa),
– poprawa tolerancji glukozy przez komórki organizmu za sprawą wpływu na receptory charakterystyczne dla insuliny,
– spowolnienie wchłaniania cukrów w przewodzie pokarmowym,
– zwiększenie syntezy glikogenu (cukru zapasowego w wątrobie i w mięśniach).

Do głównych surowców roślinnych o działaniu stabilizującym poziom glukozy należą:
– kora cynamonowca (Cinnamomum cassia),
– owocnia fasoli zwyczajnej (Phaseolus vulgaris),
– ziele rutwicy lekarskiej (Galega officinalis),
– kłącze perzu właściwego (Agropyron repens),
– liść i korzeń pokrzywy zwyczajnej (Urticae dioica),
– liść miłorzębu japońskiego (Ginkgo biloba),
– liść morwy białej (Morus alba),
– nasiona kozieradki pospolitej (Trigonella foenum-graecum)
– liść borówki czernicy (Vaccinium myrtillus).

Związki te zmniejszają wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego, przez co redukują stężenie glukozy we krwi.

Fasola zwyczajna
Fasola to roślina powszechnie używana w przemyśle spożywczym. Połączenie jej walorów kulinarnych z właściwościami leczniczymi może stanowić podstawę żywności funkcjonalnej przeznaczonej dla diabetyków.

Morwa biała
Morwa biała zawiera flawonoidy (rutyna, kwercetyna), olejek eteryczny, fitosterole, kwasy organiczne, witaminy (A, B1, B2, C), mikroelementy. Dodatkowo w jej skład wchodzi alkaloid DNJ, który zapobiega rozkładowi wielocukrów do cukrów prostych w środowisku jelita cienkiego.

Miłorząb japoński
Związki wyizolowane z liści miłorzębu mają działanie usprawniające krążenie krwi i wzmacniające ścianę naczyń krwionośnych. Roślina może obniżać stężenie glukozy we krwi, za co odpowiedzialne kwasy ginkgolowe.

Kora cynamonowca
Cynamon powszechnie stosowany jest jako aromatyczna przyprawa. Cynamonowiec zawiera w składzie polimer, który w ludzkim organizmie wykazuję aktywność biologiczną zbliżoną do insuliny.

Berberyna
Berberyna to związek charakterystyczny dla rośliny zwanej berberysem. Redukuje ona skutecznie objawy cukrzycy. Jej działanie porównywalne jest do wpływu środków farmaceutycznych. Polepsza wrażliwość tkanek na insulinę, co stopniowo zmniejsza objawy zespołu metabolicznego i cukrzycy.

Podsumowanie

Wiele związków roślinnych może wpływać korzystnie na leczenie cukrzycy. Uzupełnienie terapii fitoterapią, zbilansowaną dietą oraz wprowadzenie aktywności fizycznej, zdecydowanie polepszy zdrowie i samopoczucie.